Przyczyną trudności dziecka powszechnie określanych jako „niezgrabność ruchowa” może być zaburzony odbiór wrażeń proprioceptywnych. Jego przyczyna może leżeć w mniejszej ilość receptorów czucia głębokiego, która wynika np. ze słabszego napięcia mięśniowego lub luźnych stawów (tzw. przeprosty stawowe), jak również w zaburzeniach procesu modulacji sensorycznej. Może się bowiem zdarzyć, że u niektórych osób bodźce czucia głębokiego w czasie przekazywania do mózgu ulegają zbytniemu wyhamowaniu, a tym samym ich ostateczny odbiór jest słabszy.
Objawy, których nie warto lekceważyć
Dzieci z zaburzeniami czucia głębokiego wykazują często:
- słabą świadomość własnego ciała i siły, jakiej używają (np. upuszczając przedmioty podczas ich przenoszenia, ściskając przedmioty lub inne osoby zbyt mocno)
- słabo skoordynowane ruchy
- trudności z samodzielnym ubieraniem się (zakładaniem kurtki, szalika)
- trudności z wykonywanie ruchów precyzyjnych (zapinaniem guzików)
- trudności rysowaniem (zbyt mocno docisk, niepoprawny chwyt)
- brak odczuwania bólu po upadku lub zderzeniu z twardą powierzchnią
Reakcje dziecka. Na co zwrócić uwagę?
Dziecko, które charakteryzuje słabszy odbiór bodźców proprioceptywnych (tzw. podwrażliwość proprioceptywna), może reagować na tę sytuację w dwojaki sposób:
- unikając wszelkich aktywności ruchowych, aby zabezpieczyć się w ten sposób przed nieudanymi i nieadekwatnymi reakcjami lub
- aktywnie poszukując wrażeń płynących z czucia głębokiego własnego ciała poprzez wciskanie się między meble, uwieszanie się na dorosłych, gwałtowne upadanie na kolana, mocne przytulanie, skoki, przewalanie, gryzienie ubrań albo ołówków.
Podwrażliwość proprioceptywna w jamie ustnej
Dzieci, które ustawicznie ssą fragmenty ubrań lub gryzą końcówki ołówków, poszukują stymulacji proprioceptywnej w obrębie jamy ustnej. Nie należy im tego zabraniać, a jedynie zapewnić higieniczny i estetyczny gryzak. Z pomocą przychodzi tutaj szeroka oferta tzw. gryzaków logopedycznych. Gryzaki takie są dostępne nawet dla dzieci starszych w ciekawej formie wisiorka np. w kształcie klocka lego.
